لینوکس و مهترین دستورات آن : لینوکس از اواسط دهه ۱۹۹۰ وجود داشته است و از آن زمان به یک پایگاه کاربری رسیده است که سراسر جهان را در بر می‌گیرد. لینوکس در واقع در همه جا وجود دارد: در تلفن‌های شما، ترموستات ها، ماشین ها، یخچال ها، دستگاه های Roku و تلویزیون شما. همچنین بیشتر اینترنت، تمامی ۵۰۰ ابرکامپیوتر برتر جهان و بورس های جهان را اجرا می کند. لینوکس علاوه بر پلتفرم انتخابی برای اجرای دسکتاپ، سرورها و سیستم‌های تعبیه‌شده در سراسر جهان، یکی از مطمئن‌ترین، امن‌ترین و بدون نگرانی‌ترین سیستم‌عامل‌های موجود است.

لینوکس نیز مانند ویندوز، iOS و Mac OS یک سیستم عامل است. در واقع، یکی از محبوب ترین پلتفرم های روی کره زمین، اندروید، توسط سیستم عامل لینوکس پشتیبانی می شود. سیستم عامل نرم افزاری است که تمام منابع سخت افزاری مرتبط با دسکتاپ یا لپ تاپ شما را مدیریت می کند. به بیان ساده، سیستم عامل ارتباط بین نرم افزار و سخت افزار شما را مدیریت می کند. بدون سیستم عامل (OS)، نرم افزار کار نمی کند.

 

سیستم عامل لینوکس از چندین بخش مختلف تشکیل شده است:

• Bootloader: نرم افزاری که فرآیند بوت کامپیوتر شما را مدیریت می کند. برای اکثر کاربران، یک صفحه نمایش است که ظاهر می شود و در نهایت از بین می رود تا به سیستم عامل راه اندازی شود.
• هسته (kernel): یک تکه از کل است که در واقع “لینوکس” نامیده می شود. kernel هسته سیستم است و CPU، حافظه و دستگاه های جانبی را مدیریت می کند. هسته پایین ترین سطح سیستم عامل می‌باشد.
• سیستم Init : این یک سیستم فرعی است که فضای کاربر را بوت استرپ می کند و وظیفه کنترل دیمون ها را دارد. یکی از پرکاربردترین سیستم‌های آن، systemd است که اتفاقا یکی از بحث برانگیزترین ها نیز می‌باشد. سیستم init است که فرآیند بوت را ، پس از اینکه بوت اولیه از بوت لودر (یعنی GRUB یا GRand Unified Bootloader) تحویل داده شد، مدیریت می کند.
• دیمون‌ها: این‌ها خدمات پس زمینه‌ای هستند(چاپ، صدا، زمان بندی، و غیره) که یا در حین راه اندازی یا پس از ورود به دسکتاپ راه اندازی می‌شوند.
• سرور گرافیکی: این زیرسیستم است که گرافیک را روی مانیتور شما نمایش می‌دهد. معمولاً به عنوان سرور X یا فقط X شناخته می‌شود.
• محیط دسکتاپ: بخشی است که کاربران در واقع با آن تعامل دارند. محیط های دسکتاپ زیادی برای انتخاب وجود دارد (GNOME، Cinnamon، Mate، Pantheon، Enlightenment، KDE، Xfce، و غیره). هر محیط دسکتاپ شامل برنامه‌های داخلی (مانند مدیریت فایل، ابزارهای پیکربندی، مرورگرهای وب و بازی ها) است.
• برنامه ها: محیط‌های دسکتاپ مجموعه کاملی از برنامه‌ها را ارائه نمی‌دهند. درست مانند ویندوز و macOS، لینوکس هزاران هزار عنوان نرم افزار با کیفیت بالا را ارائه می‌دهد که به راحتی می‌توان آن‌ها را پیدا و نصب کرد. اکثر توزیع‌های لینوکس مدرن، ابزارهایی شبیه به App Store هستند که نصب برنامه را متمرکز و ساده می‌کنند. برای مثال، لینوکس اوبونتو دارای مرکز نرم‌افزار اوبونتو است که به شما امکان می‌دهد به سرعت در میان هزاران برنامه جستجو کنید و آنها را از یک مکان متمرکز نصب کنید.

برخی از مشهورترین توزیع‌های لینوکس:

• دبیان (اوبونتو)
• آرچ
• ردهت (CentOS: Community Enterprise Operating System)

لینوکس و مهترین دستورات آن:

• جهت نمایش لیست فایل‌ها و دایرکتوری‌ها در یک فولدر

ls

• جهت نمایش همه فایل‌ها (حتی فایل‌های پنهان شده) و جزییات هر فایل را نیز نمایش می‌دهد.

ls –la

• این دستور جهت تغییر دایرکتوری بکار می‌رود.

cd

• توسط این دستور می‌توانید به مسیر دایرکتوری /usr/local/apache/ بروید.

cd  /usr/local/apache

• توسط این دستور میتوانید به مسیر دایرکتوری home بروید.

~ cd

• توسط این دستور می‌توانید به آخرین دایرکتوری که در آن بودید، بروید.

- cd

• توسط این کامند ssh می‌توانید یک فولدر به عقب بروید.

.. cd

• توسط این دستور می‌توانید محتوای یک پوشه را نمایش دهید.

cat

• توسط این دستور محتویات filename.txt روی صفحه نمایش داده می‌شود.

cat filename.txt

• همانند دستور cat می‌باشد با این تفاوت که فقط خطوط انتهایی فایل را نمایش می‌دهد.

tail

• توسط این دستور می‌توانید ۲۰ خط انتهایی (به طور پیش فرض) فایل در مسیر var/log/messages را مشاهده نمایید.

tail /var/log/messages

• توسط این دستور می‌توانید ۲۰۰ خط آخر فایل را روی صفحه مشاهده کنید.

tail -200 /var/log/messages

• این دستور همانند cat می‌باشد، با این تفاوت که محتوای پرونده را بجای اینکه به صورت یکباره نمایش دهد، صفحه به صفحه نمایش می‌دهد.

more

• توسط این دستور می‌توانید داخل پرونده domains user را مشاهده کنید.
  شما می‌توانید دکمه Space را بزنید تا به صفحه بعدی بروید و با فشردن دکمه q میتوانید از آن خارج شوید.

more /etc/userdomains

• این دستور ویرایشگر ساده و کاربرپسند جهت ایجاد و ویرایش فایل‌ها می‌باشد.

nano

• توسط این دستور می‌توانید صفحه index وب سایت کاربر را ویرایش کنید.

nano /home/burst/public_html/index.html

• در صورتی که با خطا روبه‌رو شدید به احتمال زیاد nano بر روی لینوکس شما نصب نیست. برای نصب نانو (در centos) از دستورات زیر استفاده کنید.

yum install nano

• برخی از کلیدهای ترکیبی مربوط به محیط nano :

خروج و تایید برای ذخیره	ctrl + x
جستجو متن مورد نظر		ctrl + w

• Vi یکی از ویرایشگرهای قدرتمند فایل در لینوکس است. برای مثال، با استفاده از کد زیر می‌توان فایل newfile.txt ایجاد و یا اگر از قبل وجود دارد آن را ویرایش نمایید.

vi newfile.txt

• نکته‌ای که باید در مورد Vi در نظر داشته باشید، این است که این ویرایشگر، یک ویرایشگر مبتنی بر دستور است. و آن به این معنی است که شما برای انجام فعالیت در فایل، باید دستور متناظر با آن را وارد نمایید.

• نوشتن متن با استفاده از vi

برای نوشتن در فایل با استفاده از ویرایشگر vi، باید آن را به حالت insert ببرید. به این منظور، تنها کافی است که کلید i  و همچنین برای خارج شدن از این حالت، دکمه esc را فشار دهید.

• ذخیره و خروج از vi

برای ذخیره تغییرات و یا خروج از vi، باید آن را به حالت اجرا ببرید. به این منظور، کاراکتر : را تایپ نمایید. پس از رفتن به این حالت، برای ذخیره تغییرات دکمه w را فشار دهید. برای ذخیره تغییرات و سپس خروج از ویرایشگر، عبارت  wq را وارد کنید و در نهایت برای خروج از ویرایشگر بدون ثبت تغییرات، عبارت q!  را وارد کنید.

• این دستور یک ویرایشگر دیگر با ویژگی‌های بسیار زیاد، جهت ویرایش فایل‌ها می‌باشد.

vim

• توسط این دستور می‌توانید صفحه index وب سایت کاربر را ویرایش کنید.

vim /home/burst/public_html/index.html

• vim دوحالت کاری دارد. Text editor و command. می‌توان بین این دو حالت جا به جا شد. با زدن کلید i وارد حالت insert و esc وارد حالت command می‌شویم. (همچنین Q حالت command فعال می‌شود.)
• دستورات مربوط به حالت command :

• ذخیره فایل و خروج :wq
• خروج بدون ذخیره :q!
• ذخیره بدون خروج :w

 

• توسط این دستور می‌توانید فایل خاصی را حذف کنید.

rm

• این دستور فایل txt را حذف می کند، بیش از حذف فایل، از شما سؤال خواهد کرد که آیا واقعاً می‌خواهید آن فایل را حذف کنید.

rm filename.txt

• این دستور فایل txt را حذف می‌کند. توجه نمایید که این دستور قبل از حذف فایل، درخواست تأیید از شما نمی‌خواهد.

rm -f filename.txt

• پاک کردن دایرکتوری با تایید

rm –r name

• پاک کردن دایرکتوری مستقیم و بدون تایید

rm –fr name

• ترکیب این دو کلید هرجایی باشید عملیات را متوقف می‌کند.

Ctrl + c

• اگر آدرس IP سرور خود را نمی دانید، می توانید آن را با استفاده از دستور زیر دریافت کنید.

hostname -I

• دستور زیر دایرکتوری با اسم name ایجاد خواهد کرد.

mkdir name